Dziś rozpoczyna się astronomiczna jesień, a wraz z nią okres fascynujących zjawisk na niebie. To nie jest tylko symboliczna zmiana w kalendarzu. To precyzyjny moment, w którym nasza planeta w swoim ruchu orbitalnym osiąga punkt równonocy jesiennej. Dlatego właśnie od tego dnia noce stają się coraz dłuższe od dni, co ma fundamentalne znaczenie dla klimatu i przyrody na półkuli północnej.
Zjawisko to jest bezpośrednim następstwem nachylenia osi Ziemi. To właśnie dziś Słońce w swojej pozornej wędrówce po niebie przekracza równik niebieski, kierując się na południe. W momencie równonocy promienie słoneczne padają prostopadle na równik, co sprawia, że dzień i noc na całej planecie mają niemal identyczną długość. Jest to moment idealnej równowagi, po którym Słońce będzie coraz słabiej oświetlać naszą półkulę.
Dziś to dopiero początek: Niebo pełne spektakli
Jesień to doskonały czas dla miłośników astronomii. Chłodniejsze powietrze staje się bardziej przejrzyste, co znacząco poprawia warunki do obserwacji. Nadchodzące miesiące przyniosą nam kilka niezwykłych widowisk, które warto śledzić. Przede wszystkim czekają nas aż trzy superpełnie Księżyca. Odbędą się one kolejno 7 października, 5 listopada i 5 grudnia.
Superpełnia występuje, gdy Księżyc w pełni znajduje się w perygeum, czyli w punkcie swojej orbity najbliższym Ziemi. Dzięki temu jego tarcza wydaje się na niebie nawet o 14% większa i świeci do 30% jaśniej niż podczas pełni w najdalszym punkcie. To zjawisko, które można podziwiać gołym okiem, robiąc niezwykłe wrażenie.
Jesienne niebo to także czas rojów meteorów. Październikowe Orionidy będą stosunkowo skromne, oferując do 23 „spadających gwiazd” na godzinę. Prawdziwy spektakl czeka nas jednak 14 grudnia. Wtedy swoje maksimum osiągnie rój Geminidów. Kulminacja roju Geminidów w połowie grudnia może dostarczyć nawet 120 meteorów na godzinę, dorównując słynnym sierpniowym Perseidom.
Planety i gwiazdy w jesiennej odsłonie
W nadchodzących miesiącach na niebie z łatwością dostrzeżemy również planety. Jowisz będzie doskonale widoczny w drugiej połowie nocy, natomiast Wenus zabłyśnie jako Gwiazda Poranna. Ciekawym wydarzeniem będzie także koniunkcja, czyli bliskie spotkanie Księżyca z Regulusem. Dojdzie do niego 12 listopada, a Regulus to najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Lwa.
Obserwacja tych zjawisk pozwala nam lepiej zrozumieć mechanikę Układu Słonecznego. Zrozumienie tych cykli pozwala nam lepiej docenić naszą planetę. Jeśli chcesz pogłębić swoją wiedzę, przeczytaj więcej na ten temat, a także zobacz również podobny artykuł, który rozwija zagadnienia związane z obserwacją nieba.
Jesień astronomiczna a kalendarzowa – kluczowe różnice
Warto pamiętać, że choć dziś witamy jesień astronomiczną, jej kalendarzowy odpowiednik ma stałą datę. Jesień kalendarzowa rozpoczyna się zawsze 23 września i jest datą umowną, ustaloną dla porządku. Natomiast jesień astronomiczna jest zjawiskiem dynamicznym, zależnym od orbity Ziemi. Jej początek wypada zazwyczaj 22 lub 23 września, w momencie precyzyjnie wyliczonym przez astronomów. Ta subtelna różnica podkreśla, jak bardzo nasze życie jest powiązane z kosmicznym zegarem.
