Hej! Katarzyna jestem i mam dla Was coś naprawdę ciekawego! Przygotujcie się na podróż w czasie, bo dzisiaj czeka Was prawdziwy sprawdzian wiedzy – quiz o języku PRL-u. Pamiętacie czasy, kiedy “wegetarianie” to nie miłośnicy warzyw, a ci, którzy stali w kolejce po mięso? A może zastanawialiście się, co oznaczało “załatwienie” czegoś “z koneksji”? Jeśli tak, to ten quiz jest właśnie dla Was! Ale spokojnie, nawet jeśli dorastaliście po ’89, to świetna okazja, żeby poznać fascynujący świat słownictwa, które kształtowało życie w tamtych czasach.
Język PRL: Lustro epoki
6 grudnia 2025 roku, w Warszawie, portal HistoryczneCiekawostki.pl opublikował interaktywny quiz zatytułowany “Słownictwo PRL-u: Czy dasz radę?”. Inicjatywa ta spotkała się z ogromnym zainteresowaniem internautów, a w ciągu pierwszych 24 godzin quiz rozwiązało ponad 50 tysięcy osób. Celem twórców było nie tylko sprawdzenie wiedzy o specyficznej terminologii tamtych czasów, ale przede wszystkim przypomnienie i zachowanie pamięci o kulturze i historii Polski.
Dlaczego język PRL-u jest tak wyjątkowy? Ponieważ był ściśle związany z realiami życia w tamtym okresie. Deficyt towarów, reglamentacja, wszechobecna biurokracja – wszystko to znalazło odzwierciedlenie w słownictwie. Powstawały neologizmy, eufemizmy i specyficzne skróty, które pozwalały ludziom porozumiewać się w świecie pełnym ograniczeń. Quiz, który zyskał popularność, skupia się właśnie na tych zapomnianych już wyrażeniach.
Kultowe określenia z czasów PRL-u: Co oznaczały?
W quizie pojawiają się pytania dotyczące takich określeń jak “batory” (tłusta kiełbasa), “melina” (prywatne mieszkanie, w którym odbywały się spotkania towarzyskie), “pewex” (sklep za dewizy) czy “zaopatrzenie” (sklep, w którym można było kupić deficytowe towary). Wiele z tych słów ma dziś zupełnie inne znaczenie lub w ogóle nie jest używanych. Quiz nie ogranicza się jednak tylko do nazw przedmiotów czy miejsc. Sprawdza również znajomość powiedzeń i zwrotów, które były powszechne w tamtych czasach, np. “robić załatwienie”, “mieć znajomości” czy “dostać skierowanie”.
Według danych udostępnionych przez HistoryczneCiekawostki.pl, najtrudniejszym pytaniem w quizie okazało się pytanie o znaczenie słowa “cwaniak”. Tylko 38% osób poprawnie odpowiedziało, że określenie to odnosiło się do osoby, która potrafiła “załatwić” coś trudnego do zdobycia, często w nielegalny sposób. Najłatwiejsze okazało się pytanie o “pewex”, które bez problemu rozwiązało ponad 90% uczestników. Quiz pokazuje, jak wiele zależy od kontekstu historycznego i jak łatwo zapomnieć o znaczeniu słów, które kiedyś były na porządku dziennym.
Dlaczego warto rozwiązać ten quiz?
Może się zastanawiacie: po co w ogóle wracać do przeszłości i sprawdzać swoją wiedzę o języku PRL-u? Odpowiedź jest prosta: to świetny sposób na lepsze zrozumienie historii i kultury naszego kraju. Quiz pozwala nam spojrzeć na tamte czasy z innej perspektywy i zobaczyć, jak język wpływał na codzienne życie ludzi. Ponadto, to po prostu dobra zabawa! Można sprawdzić się z przyjaciółmi i rodziną, porównać wyniki i przypomnieć sobie anegdoty z tamtych czasów. Quiz to także okazja do rozmowy o historii z młodszym pokoleniem i przekazania im wiedzy o przeszłości.
Twórcy quizu podkreślają, że nie chodzi im o ocenianie czy krytykowanie tamtych czasów, ale o zachowanie pamięci o nich. “Chcemy, żeby ludzie pamiętali, jak żyli ich rodzice i dziadkowie, jakie mieli problemy i jak sobie z nimi radzili” – mówi Anna Kowalska, redaktorka portalu HistoryczneCiekawostki.pl. “Język jest nośnikiem kultury i historii, dlatego tak ważne jest, żeby go pielęgnować i przekazywać dalej.” Quiz jest więc nie tylko sprawdzianem wiedzy, ale także formą edukacji i popularyzacji historii.
Skutki popularności quizu i reakcje internautów
Ogromna popularność quizu wywołała falę komentarzy i dyskusji w mediach społecznościowych. Internauci dzielili się swoimi wspomnieniami z czasów PRL-u, opowiadali o tym, jak używano poszczególnych słów i wyrażeń, a także żartowali z absurdów tamtej epoki. Wiele osób przyznało, że quiz pomógł im przypomnieć sobie zapomniane słowa i zwroty, a także lepiej zrozumieć kontekst historyczny. Niektórzy internauci zaproponowali stworzenie kolejnych quizów poświęconych innym aspektom życia w PRL-u, np. modzie, muzyce czy filmom.
Portal HistoryczneCiekawostki.pl planuje wykorzystać sukces quizu do stworzenia serii materiałów edukacyjnych poświęconych historii i kulturze PRL-u. “Chcemy rozwijać ten temat i oferować naszym czytelnikom jeszcze więcej ciekawych treści” – mówi Anna Kowalska. “Planujemy stworzyć słownik języka PRL-u, opublikować artykuły o historii poszczególnych słów i wyrażeń, a także zorganizować konkursy i wydarzenia tematyczne.” Quiz okazał się więc nie tylko jednorazową akcją, ale początkiem większego projektu edukacyjnego.
Quiz “Słownictwo PRL-u: Czy dasz radę?” to doskonały przykład na to, jak można w ciekawy i angażujący sposób popularyzować historię i kulturę. To także dowód na to, że ludzie są zainteresowani poznawaniem przeszłości i że pamięć o tamtych czasach wciąż jest żywa. Jeśli jeszcze nie mieliście okazji rozwiązać tego quizu, to gorąco zachęcam Was do tego! To świetna zabawa i okazja do nauki czegoś nowego. A może odkryjecie, że pamiętacie więcej, niż myślicie?
Czy pamiętacie, jak wyglądało życie w PRL-u? Czy znacie znaczenie słów takich jak “deficyt”, “kolejka” czy “załatwienie”? Sprawdźcie swoją wiedzę w naszym quizie i podzielcie się swoimi wynikami z nami! Ciekawi jesteśmy, ile punktów uda Wam się zdobyć! Pamiętajcie, że najważniejsza jest dobra zabawa i przypomnienie sobie historii naszego kraju.
