Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stanie w najbliższych dniach przed koniecznością ponownej analizy i głosowania nad prezydenckim wetem do nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt, powszechnie znanej jako “ustawa łańcuchowa”. Sprawa ta, budząca silne emocje zarówno wśród polityków, jak i społeczeństwa, wraca na agendę parlamentarną po zawetowaniu ustawy przez Prezydenta Karola Nawrockiego 6 grudnia 2025 roku w Warszawie.
Geneza konfliktu i prezydenckie zastrzeżenia
Nowelizacja ustawy o ochronie zwierząt, której celem było wprowadzenie zakazu trzymania psów na uwięzi, została uchwalona przez Sejm 30 września 2025 roku. Za przyjęciem ustawy opowiedziało się 280 posłów, 105 było przeciw, a 30 wstrzymało się od głosu. Inicjatorem projektu była Koalicja Obywatelska, a poparcie dla niego wyraziła również część posłów Prawa i Sprawiedliwości, w tym prezes partii, Jarosław Kaczyński. Jednakże, Prezydent Karol Nawrocki, po dokładnej analizie przepisów, zdecydował się na zawetowanie ustawy, argumentując to jej nieprecyzyjnym brzmieniem i nierealnymi wymaganiami.
Kluczowym punktem sporu stały się przepisy dotyczące konstrukcji i minimalnej powierzchni kojców dla psów. Prezydent Nawrocki wyraził przekonanie, że proponowane normy są “kompletnie nierealne” i porównał wymiary kojców do “miejskich kawalerek”. Podkreślił, że choć intencja ochrony zwierząt jest słuszna, to sposób jej realizacji w przedstawionym projekcie budzi poważne wątpliwości. Sejm musi teraz rozważyć, czy odrzucić weto, czy też uwzględnić prezydenckie uwagi i wprowadzić zmiany do ustawy.
Alternatywny projekt prezydenta i stanowisko klubów
W odpowiedzi na weto, Prezydent Nawrocki złożył w Sejmie własny projekt ustawy, który zakłada zakaz trzymania wszelkich zwierząt domowych na uwięzi, jednak nie zawiera szczegółowych regulacji dotyczących kojców. Projekt ten ma na celu zapewnienie podstawowej ochrony zwierząt, jednocześnie unikając problemów z implementacją nierealnych przepisów. Szef Kancelarii Prezydenta, Zbigniew Bogucki, przedstawi uzasadnienie prezydenckiego wniosku na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej ds. ochrony zwierząt, które odbyło się 16 grudnia 2025 roku.
Klub Koalicji Obywatelskiej zapowiedział złożenie ponownego projektu ustawy, który, jak zapowiadają przedstawiciele klubu, będzie uwzględniał część prezydenckich uwag, ale jednocześnie zachowa główne założenia dotyczące zakazu trzymania psów na uwięzi. Stanowisko Prawa i Sprawiedliwości w tej sprawie pozostaje niejednoznaczne. Prezes Kaczyński, pytany o głosowanie nad wetem, stwierdził, że “w tej sytuacji nie odrzucę”, podkreślając, że niektóre przepisy ustawy są dobre, ale inne niemożliwe do zrealizowania. Sejm stoi więc przed trudnym zadaniem znalezienia kompromisu.
Procedura odrzucenia weta i wymagana liczba głosów
Odrzucenie weta Prezydenta wymaga uzyskania większości trzech piątych głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Oznacza to, że w Sejmie musi zagłosować co najmniej 276 posłów, z których większość (184) musi opowiedzieć się za odrzuceniem weta. W praktyce oznacza to, że koalicja rządząca będzie potrzebowała głosów opozycji, aby przeforsować swoją wersję ustawy. Głosowanie nad odrzuceniem weta zaplanowano na 17 grudnia 2025 roku podczas 48. posiedzenia Sejmu.
Procedura głosowania przewiduje przedstawienie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej, uzasadnienie wniosku prezydenta przez Zbigniew Boguckiego oraz możliwość wypowiedzi dla klubów i kół poselskich. Sejm będzie miał więc możliwość gruntownej debaty nad prezydenckim wetem i alternatywnymi projektami ustawy. Wynik głosowania będzie miał istotny wpływ na przyszłość ochrony zwierząt w Polsce.
Reakcja organizacji prozwierzęcych i dalsze perspektywy
Decyzja Prezydenta Nawrockiego o zawetowaniu “ustawy łańcuchowej” spotkała się z krytyką ze strony organizacji prozwierzęcych. Pełnomocniczka Komitetu Stop Łańcuchom Pseudohodowlom i Bezdomności Zwierząt, adwokat Sara Balcerowicz, wyraziła rozczarowanie decyzją Prezydenta, podkreślając, że ustawa cieszyła się poparciem ponad pół miliona obywateli. Organizacje te argumentują, że zakaz trzymania psów na uwięzi jest niezbędny dla zapewnienia im godnych warunków życia. Sejm musi wziąć pod uwagę te argumenty podczas ponownej analizy ustawy.
Sytuacja wokół “ustawy łańcuchowej” pokazuje złożoność procesu legislacyjnego i konieczność kompromisu między różnymi interesami. Sejm stoi przed wyzwaniem znalezienia rozwiązania, które z jednej strony zapewni skuteczną ochronę zwierząt, a z drugiej strony będzie realistyczne i możliwe do wdrożenia. Przyszłość tej sprawy pozostaje niepewna, a wynik głosowania będzie miał istotny wpływ na politykę ochrony zwierząt w Polsce. Kwestia ta z pewnością będzie monitorowana przez opinię publiczną i organizacje pozarządowe.
Ostateczna decyzja Sejmu w sprawie prezydenckiego weta będzie miała dalekosiężne konsekwencje dla dobrostanu zwierząt w Polsce. Niezależnie od wyniku głosowania, konieczne jest podjęcie dalszych działań na rzecz poprawy warunków życia zwierząt i edukacji społeczeństwa w zakresie odpowiedzialnej opieki nad nimi. Sejm powinien również rozważyć wprowadzenie dodatkowych mechanizmów kontroli i egzekwowania przepisów dotyczących ochrony zwierząt.
