Rosja oficjalnie odrzuciła jurysdykcję nowo powołanej Międzynarodowej Komisji ds. Roszczeń dla Ukrainy, argumentując, że nie posiada ona mocy prawnej wobec Rosji. Oświadczenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosji, wydane 6 grudnia 2025 roku w Moskwie, stanowi bezpośrednią odpowiedź na podpisanie konwencji powołującej tę komisję, które miało miejsce 4 grudnia 2025 roku w Hadze, w Holandii. Decyzja ta, jak podkreśla Kreml, jest wynikiem prób szerzenia propagandy przeciwko Rosji przez państwa europejskie.
Kontekst powołania Komisji i reakcja Rosji
Międzynarodowa Komisja ds. Roszczeń dla Ukrainy została powołana w ramach mechanizmu mającego na celu umożliwienie Ukrainie uzyskania odszkodowań za straty poniesione w wyniku agresji Rosji. Konwencję powołującą komisję podpisano podczas międzynarodowej konferencji pod auspicjami Rady Europy. Inicjatywa ta ma na celu stworzenie formalnego procesu rozpatrywania roszczeń składanych przez osoby fizyczne, instytucje państwowe i organizacje, które doznały szkód w wyniku działań wojennych prowadzonych przez Rosję na terytorium Ukrainy.
Rzeczniczka rosyjskiego MSZ, Maria Zacharowa, w swoim oświadczeniu podkreśliła, że wszelkie decyzje podjęte przez komisję nie będą uznawane przez Rosję. Zwróciła również uwagę na fakt, że niektóre państwa zdecydowały się nie brać udziału w pracach nowego gremium, co, zdaniem strony rosyjskiej, świadczy o braku powszechnego poparcia dla tej inicjatywy. Rosja konsekwentnie zaprzecza odpowiedzialności za szkody poniesione przez Ukrainę, obarczając winą za konflikt inne strony.
Rejestr Strat i zakres roszczeń
Komisja będzie zajmować się rozpatrywaniem roszczeń zgromadzonych w Rejestrze Strat, który funkcjonuje w ramach Rady Europy. Do 6 grudnia 2025 roku do rejestru wpłynęło około 85 tysięcy skarg. Rosja nie uznaje legalności tego rejestru, argumentując, że gromadzone w nim informacje są stronnicze i nie odzwierciedlają pełnego obrazu sytuacji.
Rejestr obejmuje szeroki zakres roszczeń, w tym szkody materialne, utratę członków rodziny, wysiedlenia, a także krzywdy fizyczne i psychiczne. Komisja ma za zadanie ocenić zasadność tych roszczeń i ustalić wysokość odszkodowania należnego od Rosji. Procedura ta ma być transparentna i zgodna z międzynarodowymi standardami prawa. Jednakże, biorąc pod uwagę stanowisko Rosji, perspektywa realnego odszkodowania wydaje się mało prawdopodobna.
Międzynarodowe reakcje i perspektywy
Decyzja Rosji spotkała się z krytyką ze strony wielu państw europejskich i organizacji międzynarodowych. Władze Ukrainy wyraziły rozczarowanie, ale jednocześnie podkreśliły, że będą kontynuować działania na rzecz uzyskania odszkodowań za straty poniesione w wyniku agresji. Rosja, mimo międzynarodowej presji, pozostaje nieugięta w swoim stanowisku.
Powołanie Międzynarodowej Komisji ds. Roszczeń dla Ukrainy jest częścią szerszych działań mających na celu pociągnięcie Rosji do odpowiedzialności za jej działania na Ukrainie. Oprócz kwestii odszkodowań, trwają prace nad innymi mechanizmami, takimi jak trybunały międzynarodowe, które miałyby zbadać zbrodnie wojenne popełnione przez rosyjskie siły zbrojne. Rosja konsekwentnie odrzuca wszelkie oskarżenia o popełnienie zbrodni wojennych.
Implikacje dla Ukrainy i międzynarodowego prawa
Odrzucenie przez Rosję jurysdykcji komisji stwarza poważne wyzwania dla Ukrainy w procesie uzyskiwania odszkodowań. Brak współpracy ze strony Rosji utrudni ustalenie wysokości szkód i egzekucję ewentualnych wyroków. Jednakże, Ukraina i jej sojusznicy nie zamierzają rezygnować z dążenia do sprawiedliwości. Rosja, poprzez swoje działania, podważa fundamenty międzynarodowego prawa i porządku.
Kluczowym elementem w tej sprawie jest kwestia immunitetu państwowego. Rosja może argumentować, że jako suwerenne państwo, posiada immunitet przed sądownictwem innych państw. Jednakże, istnieją wyjątki od tej zasady, w szczególności w przypadku zbrodni międzynarodowych. Sprawa ta z pewnością będzie przedmiotem długotrwałych sporów prawnych i politycznych. Rosja, poprzez swoje działania, stawia pod znakiem zapytania skuteczność międzynarodowych mechanizmów sprawiedliwości.
Sytuacja ta podkreśla potrzebę wzmocnienia międzynarodowych instytucji i mechanizmów, które miałyby na celu pociągnięcie do odpowiedzialności państw, które dopuszczają się agresji i zbrodni wojennych. Rosja, poprzez swoje działania na Ukrainie, unaoczniła skalę zagrożeń dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Rosja, w swojej polityce zagranicznej, często ignoruje normy i zasady prawa międzynarodowego.
W dłuższej perspektywie, odrzucenie przez Rosję jurysdykcji komisji może mieć negatywny wpływ na jej relacje z państwami europejskimi i organizacjami międzynarodowymi. Rosja, poprzez swoje działania, izoluje się na arenie międzynarodowej. Rosja, w swojej retoryce, często oskarża Zachód o podwójne standardy i ingerencję w jej wewnętrzne sprawy.
Należy również zauważyć, że powołanie Międzynarodowej Komisji ds. Roszczeń dla Ukrainy jest precedensowym działaniem, które może być wykorzystane w przyszłości w innych konfliktach zbrojnych. Rosja, poprzez swoje działania, przyczynia się do kształtowania nowego porządku międzynarodowego, w którym zasady prawa i sprawiedliwości są często ignorowane. Rosja, w swojej polityce, często stawia na siłę i konfrontację.
Podsumowując, stanowisko Rosji w sprawie Międzynarodowej Komisji ds. Roszczeń dla Ukrainy jest konsekwentne z jej dotychczasową polityką wobec Ukrainy i Zachodu. Rosja nie zamierza przyznać się do odpowiedzialności za szkody poniesione przez Ukrainę i będzie kontynuować działania mające na celu podważenie międzynarodowych mechanizmów sprawiedliwości. Rosja, w swojej strategii, często wykorzystuje dezinformację i propagandę.
