W dniu 2 stycznia 2026 roku wejdzie w życie nowelizacja Kodeksu wykroczeń oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Zmiany te mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa pożarowego poprzez zaostrzenie kar za działania stwarzające zagrożenie pożarowe, w tym wypalanie traw, rozniecanie ognia oraz palenie tytoniu w niedozwolonych miejscach. Nowe regulacje przewidują znaczny wzrost maksymalnych grzywien, wyższe mandaty oraz wprowadzenie kary ograniczenia wolności.
Zmiany w Kodeksie Wykroczeń i Postępowania w Sprawach o Wykroczenia
Nowelizacja Kodeksu wykroczeń wprowadza istotne zmiany w zakresie odpowiedzialności za czyny stanowiące zagrożenie pożarowe. Najważniejszą zmianą jest podniesienie maksymalnej wysokości grzywny za tego typu wykroczenia z obecnych 5 000 złotych do 30 000 złotych. Zgodnie z nowymi przepisami, za określone czyny dotyczące sprowadzenia zagrożenia pożarowego, sąd będzie mógł nałożyć grzywnę w wysokości do 30 000 złotych.
Ponadto, nowelizacja eliminuje karę nagany z katalogu sankcji za wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu pożarowemu, uznając ją za nieskuteczną. Zamiast tego, wprowadzona zostaje możliwość orzeczenia kary ograniczenia wolności, obok kary aresztu i grzywny. Oznacza to, że wykroczenia określone w art. 82 § 1, 2, 4 i 5 Kodeksu wykroczeń będą zagrożone karą aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Zmiany te mają na celu zwiększenie efektywności działań prewencyjnych i odstraszających.
Wprowadzone zmiany dotyczą również Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. W postępowaniu mandatowym, za określone czyny dotyczące sprowadzenia zagrożenia pożarowego, będzie możliwe nałożenie grzywny w wysokości do 5 000 złotych. W przypadku popełnienia kilku wykroczeń jednym czynem, maksymalna wysokość mandatu karnego wzrośnie do 6 000 złotych. Obecnie, maksymalna wysokość mandatu karnego w tego typu sprawach wynosi 500 lub 1000 złotych.
Zaostrzenie kar za wypalanie traw i inne niebezpieczne działania
Nowelizacja Kodeksu wykroczeń szczególnie zaostrza odpowiedzialność za wypalanie traw oraz rozniecanie ognia w lasach, na łąkach i torfowiskach. Podniesienie górnej granicy grzywny do 30 000 złotych oraz wprowadzenie kary ograniczenia wolności mają na celu zniechęcenie do tych niebezpiecznych praktyk. Zmiany te mają bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo publiczne i ochronę środowiska.
Zgodnie z nowymi przepisami, osoby, które wypalają trawy lub pozostałości roślinne w odległości mniejszej niż 100 metrów od zabudowań, lasów lub terenów podobnych, lub gdy takie wypalanie utrudnia ruch drogowy, będą podlegały surowszym sankcjom. Podobnie, osoby palące tytoń poza miejscami do tego wyznaczonymi, niedopełniające obowiązków w zakresie ochrony przeciwpożarowej obiektów i terenów, lub nieostrożnie obchodzące się z ogniem, również będą narażone na wyższe kary.
Ministerstwo Sprawiedliwości podkreśla, że nowe przepisy mają na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat zagrożeń związanych z nieodpowiedzialnym obchodzeniem się z ogniem. Wprowadzenie dotkliwych kar ma zniechęcić do działań, które mogą prowadzić do pożarów i zagrożenia życia oraz mienia. Zmiany te są odpowiedzią na rosnącą liczbę pożarów spowodowanych nieostrożnością lub lekkomyślnością.
Szczegółowy opis nowych regulacji prawnych
Art. 82 § 1 Kodeksu wykroczeń określa, że kto dokonuje czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji, polegających na niedozwolonym używaniu otwartego ognia, paleniu tytoniu i stosowaniu innych czynników mogących zainicjować zapłon materiałów palnych, podlega karze. Nowelizacja rozszerza zakres odpowiedzialności, obejmując również wykonywanie prac niebezpiecznych pod względem pożarowym bez ich wymaganego zabezpieczenia, używanie instalacji, urządzeń i narzędzi niepoddanych wymaganej kontroli lub niesprawnych technicznie, a także użytkowanie ich w sposób niezgodny z przeznaczeniem.
Nowe przepisy precyzują również definicję czynów stanowiących zagrożenie pożarowe, co ma ułatwić ich wykrywanie i ściganie. Zmiany te mają na celu zapewnienie jasności i spójności w interpretacji prawa oraz zwiększenie efektywności działań służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo pożarowe. Wprowadzone modyfikacje mają również na celu dostosowanie polskiego prawa do standardów europejskich w zakresie ochrony przeciwpożarowej.
Wprowadzone zmiany w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia mają na celu usprawnienie procedur związanych z nakładaniem mandatów karnych. Zwiększenie maksymalnej wysokości mandatu karnego oraz wprowadzenie możliwości nałożenia grzywny w wysokości do 5 000 złotych w postępowaniu mandatowym ma skrócić czas trwania postępowania i zwiększyć jego efektywność. Nowe przepisy mają również na celu zwiększenie odpowiedzialności sprawców wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu pożarowemu.
Podsumowując, nowelizacja Kodeksu wykroczeń oraz Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia stanowi istotny krok w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa pożarowego w Polsce. Zaostrzenie kar za działania stwarzające zagrożenie pożarowe, w tym wypalanie traw, rozniecanie ognia oraz palenie tytoniu w niedozwolonych miejscach, ma na celu zniechęcenie do tych niebezpiecznych praktyk i ochronę życia oraz mienia. Wprowadzone zmiany są odpowiedzią na rosnące zagrożenie pożarowe i mają na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat odpowiedzialności za bezpieczeństwo przeciwpożarowe. Od 2 stycznia 2026 roku, osoby łamiące nowe przepisy będą musiały liczyć się z poważnymi konsekwencjami prawnymi. Od teraz, palenie tytoniu poza wyznaczonymi miejscami będzie karane surowiej. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo pożarowe jest teraz znacznie większa. Odpowiednie służby będą mogły skuteczniej ścigać sprawców wykroczeń. Odpowiedzialne zachowanie jest kluczem do uniknięcia problemów z prawem. Od 2 stycznia 2026 roku, nowe przepisy będą obowiązywać na terenie całego kraju.
