Jared Kushner, zięć byłego prezydenta Donalda Trumpa, podjął decyzję o rezygnacji z planowanej budowy luksusowego kompleksu hotelowego w Belgradzie. Inwestycja, wyceniana na co najmniej 750 milionów euro, miała powstać w miejscu zniszczonej w 1999 roku podczas nalotów NATO siedziby Sztabu Generalnego Armii Jugosławii. Decyzja, ogłoszona 17 grudnia 2025 roku, nastąpiła w kontekście narastających kontrowersji i oskarżeń ze strony serbskich władz.
Tło inwestycji i narastające protesty
Projekt budowy kompleksu hotelowego w centrum Belgradu, realizowany przez firmę Kushner Companies, od samego początku budził silne emocje w serbskim społeczeństwie. Wybór lokalizacji – zniszczonego budynku Sztabu Generalnego – był postrzegany przez wielu jako brak szacunku dla ofiar bombardowań NATO i symbolu suwerenności kraju. Budynek, choć zrujnowany, stanowił dla wielu Serbów ważny element pamięci historycznej. Zięć Trumpa, pomimo zapewnień o chęci wniesienia wkładu w rozwój gospodarczy kraju, spotkał się z ostrą krytyką ze strony organizacji pozarządowych, środowisk akademickich i części opinii publicznej.
Protesty przeciwko inwestycji trwały ponad rok. Studenci organizowali demonstracje, a aktywiści wzywali do zachowania budynku jako pomnika historii. Argumentowano, że jego odbudowa w formie luksusowego hotelu zatarłaby pamięć o tragicznych wydarzeniach z 1999 roku. Dodatkowo, pojawiały się zarzuty o brak transparentności w procesie uzyskiwania pozwoleń budowlanych i potencjalne korupcyjne powiązania.
Zarzuty i akt oskarżenia wobec ministra kultury
Sytuację dodatkowo skomplikował fakt, że serbska prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie legalności pozbawienia budynku Sztabu Generalnego statusu dobra kultury. 16 grudnia 2025 roku, prokuratura wniosła akt oskarżenia przeciwko Nikoli Selakoviciowi, ministrowi kultury Serbii, zarzucając mu niezgodne z prawem działania w tej sprawie. Zięć Trumpa, obserwując rozwój sytuacji prawnej, zdecydował się na wycofanie z projektu.
Według doniesień medialnych, decyzja ministra Selakovicia o pozbawieniu budynku statusu chronionego zabytku umożliwiła firmie Kushner Companies rozpoczęcie przygotowań do budowy. Prokuratura twierdzi, że Selaković działał wbrew opinii ekspertów i procedurom prawnym, co budziło podejrzenia o korupcję i wpływy zewnętrzne. Akt oskarżenia wobec ministra kultury spotkał się z ostrą reakcją ze strony opozycji, która domagała się jego dymisji.
Reakcja prezydenta Vučicia i oskarżenia o “nagonkę”
Prezydent Serbii, Aleksandar Vučić, zareagował na decyzję Kushnera z oburzeniem. W swoim wystąpieniu transmitowanym przez telewizję agencji Tanjug, 18 grudnia 2025 roku, Vučić oskarżył serbską prokuraturę i studentów protestujących przeciwko inwestycji o prowadzenie “nagonki na inwestorów”. Zięć Trumpa, według Vučicia, został zmuszony do wycofania się z projektu przez działania mające na celu destabilizację gospodarki kraju. Prezydent podkreślił, że Serbia straciła szansę na pozyskanie znacznych inwestycji i stworzenie nowych miejsc pracy.
„Serbia wyrządzono ogromną szkodę” – powiedział Vučić, dodając, że „przez nagonkę na inwestorów” kraj stracił inwestycję o wartości co najmniej 750 milionów euro. Prezydent zapowiedział również, że dopilnuje, aby osoby odpowiedzialne za wycofanie się Kushnera z projektu poniosły konsekwencje prawne. Jego wypowiedź spotkała się z krytyką ze strony opozycji, która zarzuciła mu próbę instrumentalizacji sprawy dla celów politycznych.
Oficjalne oświadczenie Kushner Companies
Rzecznik firmy Kushner Companies wydał oświadczenie, w którym podkreślono, że decyzja o rezygnacji z projektu została podjęta z uwagi na to, że “ważne projekty powinny łączyć, a nie dzielić”. Dodano również, że firma Kushner Companies kierowała się “szacunkiem dla obywateli Serbii i mieszkańców Belgradu”. Zięć Trumpa, poprzez swojego rzecznika, wyraził żal z powodu zaistniałej sytuacji, ale podkreślił, że nie chce przyczyniać się do dalszych podziałów w społeczeństwie.
Oświadczenie Kushner Companies spotkało się z mieszanymi reakcjami. Część komentatorów uznała je za próbę zminimalizowania szkód wizerunkowych, podczas gdy inni docenili gest firmy i jej zrozumienie dla wrażliwości serbskiego społeczeństwa. Niezależnie od interpretacji, decyzja Kushnera zakończyła kontrowersyjny projekt, który przez wiele miesięcy dominował w serbskich mediach.
Konsekwencje polityczne i gospodarcze
Wycofanie się Kushner Companies z projektu budowy hotelu w Belgradzie może mieć poważne konsekwencje polityczne i gospodarcze dla Serbii. Poza utratą potencjalnych inwestycji, sprawa ta osłabiła pozycję prezydenta Vučicia i wzmocniła opozycję. Oskarżenia o korupcję i brak transparentności w procesie inwestycyjnym podważyły zaufanie społeczeństwa do władz. Zięć Trumpa, choć nie bezpośrednio zaangażowany w serbską politykę, stał się katalizatorem kryzysu.
Ponadto, sprawa ta może negatywnie wpłynąć na relacje Serbii z USA. Choć administracja Trumpa wspierała Vučicia, wycofanie się Kushnera z projektu może być postrzegane jako sygnał niezadowolenia z polityki serbskich władz. Przyszłość relacji serbsko-amerykańskich pozostaje niepewna. Zięć Trumpa, poprzez swoją decyzję, wpłynął na dynamikę stosunków międzynarodowych.
Sprawa inwestycji w Belgradzie stanowi przykład złożoności relacji gospodarczych i politycznych w regionie Bałkanów. Pokazuje również, jak ważne jest uwzględnianie wrażliwości historycznej i społecznej przy realizacji dużych projektów inwestycyjnych. Zięć Trumpa, w swojej decyzji, musiał uwzględnić szereg czynników, zarówno ekonomicznych, jak i politycznych.
