Iran wysłał dwie flotylle w kierunku Republiki Południowej Afryki, co wywołało zainteresowanie i analizy w środowiskach międzynarodowych. Informację tę potwierdził 6 grudnia 2023 roku dowódca irańskiej marynarki wojennej, kontradmirał Szahram Irani, najwyższym władzom w Teheranie. Według doniesień portalu Maritime Executive, jedna z tych flotyll może kontynuować rejs na zachód, w kierunku wybrzeży Wenezueli. Ta decyzja budzi pytania o strategiczne cele Teheranu i potencjalne implikacje dla regionalnej stabilności.
Misja Flotylli: Ćwiczenia BRICS i Eskorta Żeglugi Handlowej
Kontradmirał Irani zidentyfikował wysłane grupy jako 103. i 104. flotyllę. 103. flotyllia ma wziąć udział w ćwiczeniach krajów BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny, Republika Południowej Afryki), pierwotnie planowanych na listopad 2023 roku. Ćwiczenia te, o kryptonimie Mosi-3, zostały przełożone ze względu na szczyt G20 w Johannesburgu. Oprócz RPA i Iranu, w manewrach mają uczestniczyć Rosja, Chiny, Indonezja oraz Etiopia. Iran podkreśla znaczenie tych ćwiczeń dla wzmocnienia współpracy wojskowej w ramach BRICS.
Zadaniem 104. flotylli jest, według dowódcy Iranu, “eskorta żeglugi handlowej”. Maritime Executive sugeruje, że może to oznaczać wznowienie irańskiej obecności na Morzu Czerwonym i w Zatoce Adeńskiej, obszarach o strategicznym znaczeniu dla globalnego handlu. Jednakże, równie prawdopodobny jest scenariusz skierowania tej flotylli w stronę wenezuelskich wód, gdzie Stany Zjednoczone prowadzą aktywną politykę ograniczania wpływów Wenezueli.
Wzrost Współpracy Wojskowej między Iranem a Wenezuelą
Współpraca wojskowa między Iranem a Wenezuelą ma korzenie sięgające początku XXI wieku, w czasach prezydentury Hugo Chaveza. Teheran regularnie dostarcza Caracas broń, w tym szybkie kutry szturmowe, pociski przeciwokrętowe oraz drony, w tym zaawansowane modele Mohajer-6. Według doniesień amerykańskiego portalu Task & Purpose, Iran dostarczał również do Wenezueli bojowników Hezbollahu. Ta współpraca jest postrzegana przez Stany Zjednoczone jako destabilizująca dla regionu.
W czerwcu 2022 roku Iran i Wenezuela zawarły 20-letnią umowę o współpracy, obejmującą szeroki zakres dziedzin, w tym projekty naftowo-gazowe, przemysłowe oraz obronne. Wenezuela zobowiązała się do przyjmowania irańskich okrętów wojennych, samolotów i doradców wojskowych. W zamian, Iran zapewnia dostawy paliwa, wiedzę techniczną w dziedzinie rafinacji ropy naftowej oraz pomoc w produkcji samochodów i dronów. Wenezuelskie drony, produkowane przy wsparciu Iranu, otrzymały nazwę Antonio Jose de Sucre 200, na cześć wenezuelskiego generała.
Nowe Technologie i Omijanie Sankcji
Irańska pomoc wojskowa pozwoliła Wenezueli na dostęp do nowoczesnych technologii, w czasie gdy rosyjski sprzęt, na którym dotychczas bazowały wenezuelskie siły zbrojne, stawał się przestarzały i trudny do uzupełnienia ze względu na zaangażowanie Rosji w wojnę na Ukrainie. Oba kraje aktywnie współpracują również w celu omijania zachodnich sankcji, co stanowi wyzwanie dla polityki Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej. Iran i Wenezuela, oba kraje zależne od eksportu ropy naftowej, starają się wzajemnie wspierać w utrzymaniu gospodarczej stabilności.
Wysłanie flotylli w kierunku Afryki Południowej i potencjalnie Wenezueli jest kolejnym krokiem w pogłębianiu strategicznej współpracy między Teheranem a Caracas. Decyzja ta odzwierciedla rosnące ambicje Iranu w zakresie wzmacniania swojej obecności na oceanach i budowania sojuszy z krajami, które podzielają jego sceptycyzm wobec polityki Zachodu. Iran dąży do dywersyfikacji swoich partnerów handlowych i wojskowych, aby zmniejszyć swoją zależność od tradycyjnych sojuszników.
Konsekwencje Geopolityczne i Reakcje Międzynarodowe
Wysłanie flotylli przez Iran wywołało zaniepokojenie w Stanach Zjednoczonych i innych krajach zachodnich. Waszyngton obserwuje z uwagą rozwój sytuacji i rozważa możliwe reakcje. Obawy dotyczą nie tylko wzmocnienia współpracy wojskowej między Teheranem a Caracas, ale również potencjalnego wpływu na stabilność w regionie Morza Czerwonego i Zatoce Adeńskiej. Iran podkreśla, że jego działania mają charakter defensywny i służą ochronie żeglugi handlowej.
Sytuacja ta wpisuje się w szerszy kontekst zmieniającego się układu sił na arenie międzynarodowej. Wzrost znaczenia BRICS i innych organizacji regionalnych, takich jak Szanghajska Organizacja Współpracy, stanowi wyzwanie dla dominacji Zachodu. Iran aktywnie poszukuje nowych możliwości współpracy z krajami rozwijającymi się, aby wzmocnić swoją pozycję na świecie. Wysłanie flotylli jest sygnałem determinacji Teheranu w realizacji tej strategii.
Obecność irańskich okrętów w pobliżu wybrzeży Wenezueli może również prowadzić do eskalacji napięć z USA, które od lat prowadzą politykę izolacji wobec Caracas. Stany Zjednoczone oskarżają Wenezuelę o wspieranie terroryzmu i naruszanie praw człowieka. Iran broni Wenezueli i potępia amerykańskie sankcje. Sytuacja ta wymaga ostrożności i dyplomatycznego zaangażowania, aby uniknąć nieprzewidzianych konsekwencji.
Podsumowując, wysłanie flotylli przez Iran jest znaczącym wydarzeniem, które ma potencjalne konsekwencje geopolityczne. Decyzja ta odzwierciedla rosnące ambicje Teheranu w zakresie wzmacniania swojej obecności na oceanach i budowania sojuszy z krajami, które podzielają jego cele. Sytuacja ta wymaga uważnej obserwacji i analizy, aby zrozumieć jej długoterminowe implikacje.
