Nigeryjscy obywatele od lat zmagają się z falą brutalnych ataków ze strony grup islamistycznych, a sytuacja ta doprowadziła do bezprecedensowej decyzji byłego prezydenta Donalda Trumpa o interwencji militarnej. 6 grudnia 2025 roku, po zapowiedziach na platformie Truth Social, Stany Zjednoczone rozpoczęły ograniczoną operację militarną wymierzoną w dżihadystów działających na terenie Nigerii. Decyzja ta, jak wskazują analizy, jest efektem złożonych czynników, w tym presji ze strony wpływowych grup protestanckich w USA oraz pogarszającej się sytuacji bezpieczeństwa w najludniejszym państwie Afryki.
Kontekst Konfliktu w Nigerii
Nigeria, licząca ponad 236 milionów mieszkańców, od dłuższego czasu boryka się z problemem terroryzmu i przemocy religijnej. Na północy kraju, gdzie dominuje islam, regularnie dochodzi do ataków na ludność cywilną, zarówno chrześcijan, jak i umiarkowanych muzułmanów. Dwie główne organizacje terrorystyczne działające w regionie to Boko Haram oraz Islamskie Państwo Prowincji Afryki Zachodniej (ISWAP). Nigeryjscy terroryści z Boko Haram odrzucają zachodnią edukację, szczególnie dla dziewcząt, a ISWAP koncentruje się na atakach na struktury państwowe i wprowadza własne podatki w regionie jeziora Czad.
Celem obu organizacji jest ustanowienie muzułmańskiego państwa wyznaniowego, opartego na surowych zasadach prawa szariatu. Ataki te, w tym masowe porwania dzieci, destabilizują sytuację w kraju i stanowią poważne wyzwanie dla nigeryjskich władz. W czerwcu 2025 roku, w stanie Benue, uzbrojeni napastnicy zabili ponad 100 osób, głównie chrześcijan, co spotkało się z potępieniem ze strony papieża Leona XIV. Nigeryjscy chrześcijanie stanowią znaczną część populacji i są szczególnie narażeni na ataki, co budzi niepokój w międzynarodowej społeczności.
Wpływ Grupy Protestanckich Wyborców Trumpa
Decyzja Donalda Trumpa o interwencji w Nigerii nie była jednak wyłącznie odpowiedzią na pogarszającą się sytuację bezpieczeństwa. Kluczową rolę odegrała presja ze strony wpływowych grup protestanckich w Stanach Zjednoczonych. Opinotwórcze chrześcijańskie instytucje w USA wielokrotnie zwracały uwagę na los chrześcijan w Nigerii, nagłaśniając ich tragedię w mediach. Pastor Robert Jeffress, znany ewangelikalny duchowny, poruszał ten temat w swoim podcaście z senatorem Tedem Cruzem. Nigeryjscy chrześcijanie stali się symbolem prześladowań religijnych, a ich sytuacja była wykorzystywana do mobilizacji wyborców.
W wyborach prezydenckich w 2024 roku aż 72 procent białych ewangelikalnych protestantów poparło Donalda Trumpa, co czyni ich jedną z jego najbardziej lojalnych grup wyborców. Operacja militarna w Nigerii, choć ograniczona w zasięgu, miała więc również znaczenie polityczne na krajowym podwórku. Trump, zdając sobie sprawę z siły swojego elektoratu, postanowił spełnić ich oczekiwania i podjąć działania na rzecz ochrony chrześcijan w Nigerii. Nigeryjscy obywatele stali się elementem kalkulacji politycznych w Stanach Zjednoczonych.
Sytuacja Gospodarcza Nigerii i jej Wpływ na Konflikt
Sytuację w Nigerii dodatkowo komplikuje głęboki kryzys gospodarczy, który dotknął kraj w ostatnich latach. Wiele osób ledwo mogło pozwolić sobie na podstawowe dobra, a ubóstwo stało się powszechne. Skokowe wzrosty cen i gwałtowny spadek wartości waluty doprowadziły do społecznego niezadowolenia i zwiększyły podatność na radykalizację. Pod koniec 2025 roku gospodarka Nigerii powoli zaczęła się odbudowywać, z PKB rosnącym o około 3 procent i spadającą inflacją. Nigeryjscy ekonomiści wskazują jednak, że siła nabywcza mieszkańców pozostaje niska, a nierówności społeczne są nadal bardzo duże.
Kryzys gospodarczy stworzył idealne warunki dla rozwoju grup ekstremistycznych, które oferowały pomoc materialną i perspektywę lepszego życia w zamian za lojalność. Ubóstwo i brak perspektyw skłaniały młodych ludzi do przyłączania się do Boko Haram i ISWAP, co z kolei pogłębiało konflikt i destabilizowało sytuację w kraju. Nigeryjscy politycy i eksperci podkreślają, że rozwiązanie problemu terroryzmu wymaga kompleksowego podejścia, uwzględniającego zarówno aspekty militarne, jak i społeczne i gospodarcze.
Reakcja Rządu Nigerii i Międzynarodowej Społeczności
Rząd Nigerii, na czele z prezydentem Bolą Tinubu, znajduje się pod ogromną presją, aby poradzić sobie z rosnącym zagrożeniem ze strony grup islamistycznych. Interwencja Stanów Zjednoczonych została przyjęta z mieszanymi uczuciami. Z jednej strony, rząd w Lagos wyraził wdzięczność za pomoc w walce z terroryzmem, z drugiej strony, obawiano się o naruszenie suwerenności kraju. Nigeryjscy dyplomaci podkreślają, że interwencja powinna być skoordynowana z władzami w Lagos i respektować prawo międzynarodowe.
Międzynarodowa społeczność również zareagowała na decyzję Trumpa w różny sposób. Niektóre kraje wyraziły poparcie dla działań Stanów Zjednoczonych, argumentując, że są one niezbędne do ochrony ludności cywilnej i zwalczania terroryzmu. Inne kraje wyraziły obawy o eskalację konfliktu i potencjalne ofiary wśród ludności cywilnej. Komisja do spraw Międzynarodowej Wolności Religijnej (USCIRF) informuje o przypadkach mordowania chrześcijan w Nigerii przez Boko Haram, co dodatkowo komplikuje sytuację. Nigeryjscy obywatele potrzebują wsparcia międzynarodowego, aby przezwyciężyć kryzys.
Sytuacja w Nigerii pozostaje niezwykle złożona i dynamiczna. Interwencja Stanów Zjednoczonych, choć ograniczona, może mieć długotrwałe konsekwencje dla regionu. Kluczowe będzie znalezienie trwałego rozwiązania konfliktu, uwzględniającego zarówno aspekty militarne, jak i społeczne, gospodarcze i religijne. Nigeryjscy liderzy muszą podjąć działania na rzecz budowania pokoju i pojednania, aby zapewnić bezpieczeństwo i dobrobyt wszystkim obywatelom kraju.
