Wybory prezydenckie w Chile zakończyły się zwycięstwem Jose Antonio Kasta, przedstawiciela skrajnej prawicy. Wyniki drugiej tury, ogłoszone 17 grudnia 2025 roku w Santiago, wskazują na wyraźną przewagę Kasta nad jego rywalką, Jeannette Jarą z lewicowej koalicji rządzącej. To wydarzenie oznacza znaczący zwrot polityczny dla Chile, które od 1990 roku, zakończenia dyktatury Augusto Pinocheta, nie miało na czele prezydenta o tak wyraźnie konserwatywnych poglądach.
Wyniki wyborów i reakcja przegranej kandydatki
Według oficjalnych, częściowych wyników opublikowanych przez Narodową Radę Electoralną (Servel), Jose Antonio Kast uzyskał 58,1% głosów, podczas gdy Jeannette Jara otrzymała 41,9% poparcia. Przeliczono ponad 95% głosów z komisji wyborczych w całym kraju. Wybory te charakteryzowały się wysoką frekwencją, wynoszącą 63,4%, co świadczy o dużym zaangażowaniu obywateli w proces demokratyczny. Jeannette Jara, uznając swoją porażkę, publicznie pogratulowała Kastowi zwycięstwa. “Demokracja przemówiła mocno i jasno. Właśnie skontaktowałam się z prezydentem elektem Jose Antonio Kastem, by życzyć mu powodzenia dla dobra Chile,” – napisała Jara na platformie X (dawniej Twitter).
Wybory w Chile były obserwowane z uwagą przez społeczność międzynarodową, a wynik zaskoczył wielu analityków politycznych. Przed drugą turą sondaże wskazywały na wyrównaną walkę, jednak Kast zdołał zmobilizować swój elektorat i przekonać do siebie niezdecydowanych wyborców. Kluczowym elementem jego kampanii była retoryka skupiona na bezpieczeństwie, migracji i odzyskaniu tradycyjnych wartości.
Jose Antonio Kast: Profil zwycięzcy wyborów
Jose Antonio Kast, urodzony 18 września 1966 roku, jest prawnikiem i politykiem, liderem konserwatywnej Partii Republikańskiej. To jego trzecia próba zdobycia prezydenckiego fotela. W przeszłości kandydował w 2017 i 2021 roku, jednak za każdym razem przegrywał w drugiej turze. Wybory 2025 roku przyniosły mu upragnione zwycięstwo. Kast jest synem niemieckiego emigranta, który przybył do Chile po II wojnie światowej, co budzi kontrowersje ze względu na powiązania jego ojca z nazistowską ideologią.
Program Kasta opiera się na silnych zasadach konserwatywnych. Proponuje m.in. zaostrzenie polityki imigracyjnej, budowę murów na granicach, zwiększenie wydatków na policję i wojsko, a także ograniczenie praw osób LGBT+. Jego poglądy są często określane jako ultrakonserwatywne i budzą obawy wśród obrońców praw człowieka i organizacji pozarządowych. Kast zapowiada również rewizję polityki społecznej obecnego rządu, w tym reformy emerytalne i edukacyjne.
Kontekst polityczny i regionalne trendy
Zwycięstwo Jose Antonio Kasta w wyborach prezydenckich w Chile wpisuje się w szerszy trend odradzania się prawicy w Ameryce Łacińskiej. W ostatnich latach podobne rezultaty odnotowano w Ekwadorze (Daniel Noboa), Argentynie (Javier Milei) i Salwadorze (Nayib Bukele). W październiku 2025 roku centroprawicowy polityk Rodrigo Paz wygrał wybory w Boliwii, kończąc prawie 20-letnie rządy socjalistów. Wybory te pokazują rosnące niezadowolenie społeczne z polityki lewicowych rządów, które często są krytykowane za brak skuteczności w walce z przestępczością, korupcją i problemami gospodarczymi.
Chile, podobnie jak wiele innych krajów regionu, zmaga się z problemami ekonomicznymi, w tym wysoką inflacją i rosnącym zadłużeniem. Wzrost przestępczości i nielegalnej imigracji również budzą obawy wśród obywateli. Jose Antonio Kast wykorzystał te nastroje w swojej kampanii, obiecując przywrócenie porządku i bezpieczeństwa. Wybory te były w dużej mierze plebiscytem nad kierunkiem, w którym Chile powinno podążać.
Reakcje międzynarodowe na wynik wyborów
Zwycięstwo Jose Antonio Kasta wywołało zróżnicowane reakcje na arenie międzynarodowej. Sekretarz stanu USA, Marco Rubio, pogratulował Kastowi zwycięstwa i wyraził nadzieję na współpracę z jego administracją w celu “wzmocnienia bezpieczeństwa regionalnego i rewitalizacji naszych stosunków handlowych”. Rząd Stanów Zjednoczonych podkreślił znaczenie utrzymania stabilności w regionie i przestrzegania zasad demokracji.
Z kolei przedstawiciele organizacji międzynarodowych zajmujących się prawami człowieka wyrażają obawy dotyczące przyszłej polityki Kasta. Podkreślają, że jego radykalne poglądy mogą prowadzić do ograniczenia praw obywatelskich i dyskryminacji mniejszości. Wybory te z pewnością będą miały wpływ na relacje Chile z innymi krajami i organizacjami międzynarodowymi.
Jose Antonio Kast obejmie urząd prezydenta 11 marca 2026 roku, zastępując obecnego, lewicowego prezydenta Gabriela Borica. Przed nim stoi wiele wyzwań, w tym konieczność zjednoczenia podzielonego społeczeństwa i wprowadzenia reform gospodarczych. Wybory prezydenckie w Chile otwierają nowy rozdział w historii tego kraju, a przyszłość pokaże, czy Kast zdoła spełnić obietnice złożone wyborcom.
Przebieg wyborów i ich wynik stanowią ważny punkt odniesienia dla analizy trendów politycznych w Ameryce Łacińskiej. Zwycięstwo Kasta potwierdza rosnące poparcie dla prawicowych ideologii w regionie, co może mieć długotrwałe konsekwencje dla polityki i gospodarki.
