Amerykańska dyplomacja wywiera coraz większą presję na kraje Unii Europejskiej, starając się zablokować plany wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów do finansowania pomocy dla Ukrainy – wynika z doniesień niemieckiego dziennika “Sueddeutsche Zeitung” (SZ) z 6 grudnia 2023 roku. Sytuacja ta wywołuje napięcia w Brukseli, gdzie ingerencja państw trzecich w wewnętrzne negocjacje unijne jest postrzegana jako niepokojąca.
Kontekst Polityczny i Finansowy
Zamrożone rosyjskie aktywa, szacowane na setki miliardów euro, stanowią potencjalne źródło finansowania dla Ukrainy, która pilnie potrzebuje wsparcia gospodarczego i militarnego. Unia Europejska rozważa różne mechanizmy wykorzystania tych środków, w tym plan kredytowy oparty na dochodach generowanych przez aktywa. Amerykańska strategia wydaje się zmierzać w innym kierunku, co budzi obawy o spójność transatlantycką w kwestii wsparcia dla Ukrainy.
Według informacji “SZ”, Stany Zjednoczone aktywnie lobbują przeciwko unijnemu planowi, wywierając presję na niektóre państwa członkowskie. Anonimowi dyplomaci cytowani przez dziennik podkreślają, że Waszyngton ma “własne plany” i jest “absolutnie bezwzględny” w ich realizacji. Szczególne zaniepokojenie budzi sprzeciw Belgii, gdzie przechowywana jest znaczna część zamrożonych rosyjskich aktywów, oraz sygnały płynące z Włoch, Malty i Bułgarii, które wyraziły wątpliwości co do unijnego podejścia.
Plan Pokojowy USA i Rosji: Kontrowersyjne Propozycje
Sytuację dodatkowo komplikuje doniesienie “SZ” o opracowaniu przez USA i Rosję 28-punktowego planu pokojowego dla Ukrainy. Plan ten zakłada, że 100 miliardów euro z zamrożonych rosyjskich aktywów w Europie zostanie przeznaczone na amerykańsko-ukraińskie projekty inwestycyjne, z czego połowa zysków miałaby przypaść Stanom Zjednoczonym. Pozostałe 80 miliardów euro miałoby zostać skierowane na amerykańsko-rosyjskie przedsięwzięcia biznesowe. Amerykańska wizja w tej kwestii znacząco różni się od propozycji Unii Europejskiej, która koncentruje się na bezpośrednim wsparciu dla Ukrainy.
Ten plan, jeśli potwierdzony, wywołałby poważny kryzys zaufania w relacjach między USA a UE. Krytycy wskazują, że podział zysków z zamrożonych aktywów faworyzuje Stany Zjednoczone i może osłabić determinację Europy w udzielaniu pomocy Ukrainie. Ponadto, perspektywa wznowienia współpracy biznesowej z Rosją budzi obawy o legitymizację agresji i osłabienie sankcji.
Kulisy Dyplomatyczne i Reakcje Państw Członkowskich
Spotkanie zastępcy sekretarza stanu USA Christophera Landau z ministrem spraw zagranicznych Słowacji Jurajem Blanarem na marginesie ostatniego szczytu NATO wzbudziło szczególne zainteresowanie w Brukseli. Źródła cytowane przez “SZ” sugerują, że rozmowa mogła dotyczyć próby przekonania Słowacji do opowiedzenia się przeciwko unijnemu planowi. Amerykańska dyplomacja wydaje się aktywnie poszukiwać sojuszników w UE, aby zablokować inicjatywę Brukseli.
Niemiecki kanclerz Friedrich Merz zaangażował się w lobbowanie za wykorzystaniem rosyjskich aktywów do finansowania Sił Zbrojnych Ukrainy. Merz, który przybył do Brukseli w środę, ocenił szanse na sukces tych planów na 50 procent. Brak decyzji zgodnej z jego oczekiwaniami mógłby być poważnym ciosem politycznym dla Berlina. Sondaż przeprowadzony przez ośrodek YouGov wykazał, że 58 procent Niemców popiera wykorzystanie zamrożonych rosyjskich aktywów na pomoc Ukrainie, podczas gdy 23 procent jest przeciwnych, a 19 procent nie ma zdania. Wyborcy prawicowo-populistycznej partii Alternatywa dla Niemiec (AfD) w większości sprzeciwiają się takiemu rozwiązaniu.
Różnice w Podejściu i Brak Planu B
W Brukseli rośnie frustracja z powodu braku spójności w podejściu do wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów. Anonimowy dyplomata cytowany przez “SZ” zauważa, że “nagle zaczyna się mówić o planie B. Ale planu B nie ma”. Ta wypowiedź podkreśla brak alternatywnego rozwiązania w przypadku, gdy unijny plan zostanie zablokowany przez presję amerykańską lub sprzeciw niektórych państw członkowskich. Sytuacja ta stwarza ryzyko paraliżu decyzyjnego i osłabienia zdolności UE do udzielania skutecznej pomocy Ukrainie.
Amerykańska ingerencja w wewnętrzne negocjacje UE jest postrzegana jako precedensowa i budzi obawy o przyszłość transatlantyckiej współpracy. Krytycy wskazują, że Waszyngton, dążąc do realizacji własnych interesów, podważa jedność europejską i osłabia zdolność UE do samodzielnego działania na arenie międzynarodowej. Wzrost napięć między USA a UE w kwestii rosyjskich aktywów stanowi poważne wyzwanie dla przyszłości relacji transatlantyckich.
Kwestia wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów pozostaje jednym z kluczowych punktów spornych w relacjach między USA a UE. Brak porozumienia w tej sprawie może mieć poważne konsekwencje dla przyszłości wsparcia dla Ukrainy i stabilności europejskiej. Amerykańska presja na Europę w tej kwestii jest coraz silniejsza, a przyszłość unijnych planów pozostaje niepewna.
Amerykańska strategia w tej sprawie, choć budząca kontrowersje, wydaje się być podyktowana szerszymi kalkulacjami geopolitycznymi i ekonomicznymi. Waszyngton, dążąc do utrzymania swojej pozycji lidera w transatlantyckiej współpracy, próbuje kontrolować przepływ środków finansowych i kształtować przyszłość Ukrainy zgodnie z własnymi interesami. Amerykańska perspektywa w tej kwestii różni się od europejskiej, co prowadzi do narastających napięć i braku porozumienia.
W obliczu presji USA, różnic wśród państw członkowskich UE i zbliżających się kluczowych decyzji, przyszłość unijnego planu wykorzystania zamrożonych rosyjskich aktywów jest niepewna. Sytuacja ta wymaga od Brukseli stanowczej reakcji i poszukiwania kompromisowych rozwiązań, które uwzględnią zarówno interesy Ukrainy, jak i jedność europejską.
