Grupa Azoty złożyła 6 grudnia 2023 roku zawiadomienie do Prokuratury Regionalnej w Szczecinie w sprawie podejrzenia wyrządzenia spółce szkody majątkowej w wielkich rozmiarach. Dotyczy to inwestycji Polimerów Police, określonej przez poprzedni rząd jako flagowa inwestycja strategiczna dla polskiego przemysłu chemicznego. Według obecnego zarządu Grupy Azoty, decyzje podjęte w trakcie realizacji projektu doprowadziły do poważnych problemów finansowych spółki.
Geneza Inwestycji i Początkowe Założenia
Projekt Polimerów Police, którego wartość szacowana jest na 7,5 miliarda złotych, miał stanowić znaczący krok w rozwoju Grupy Azoty. Celem było rozszerzenie działalności firmy o produkcję propylenu i polipropylenu, a tym samym uniezależnienie się od importu tych surowców. Jak podkreślał ówczesny premier Mateusz Morawiecki podczas uroczystości rozpoczęcia produkcji w 2023 roku, inwestycja była “nie tylko bardzo potrzebna z punktu widzenia uzupełnienia oferty produktowej Grupy Azoty, ale jest także ważna, kluczowa dla całej gospodarki Rzeczypospolitej”.
Inwestycja rozpoczęła się w 2016 roku, a kluczowa decyzja o rozbudowie pierwotnej koncepcji instalacji produkującej wyłącznie propylen (PDH) do modelu produkującego zarówno propylen, jak i polipropylen, została podjęta w 2018 roku. Ta zmiana w koncepcji, według Grupy Azoty, doprowadziła do znacznego wzrostu zadłużenia finansowego. W 2018 roku limity zadłużenia zwiększono o około 5,5 miliarda złotych, a kolejne decyzje inwestycyjne w latach 2021-2024 spowodowały dalszy wzrost zadłużenia o około 2,1 miliarda złotych.
Problemy Realizacyjne i Finansowe
Realizacja inwestycji napotkała na szereg trudności. Opóźnienia w budowie, kryzys surowcowy oraz spadek popytu na polipropylen uniemożliwiły osiągnięcie zakładanego potencjału produkcyjnego. Spółka weszła w spór z głównym wykonawcą, koreańskim Hyundai Engineering, co dodatkowo skomplikowało sytuację. W konsekwencji, kredytodawcy zażądali spłaty zobowiązań, a Grupa Azoty znalazła się w poważnych kłopotach finansowych. Flagowa inwestycja, zamiast generować zyski, stała się źródłem strat.
Prezes Grupy Azoty podkreśla, że decyzja o inwestycji została podjęta w sposób niedopasowany do możliwości finansowych grupy i oparta na ryzykownych założeniach biznesowych. Zawiadomienie do prokuratury dotyczy podejrzenia niegospodarności w zarządzaniu sprawami majątkowymi w związku z budową Polimerów Police w latach 2016-2023. Spółka GA Polyolefins (GAP), odpowiedzialna za budowę kompleksu, znajduje się obecnie w restrukturyzacji.
Próba Sprzedaży i Kontroferta
Grupa Azoty obecnie dąży do sprzedaży Polimerów Police. Oferta płockiego koncernu Orlen za udziały w GAP opiewa na 1,022 miliarda złotych. Orlen posiada obecnie 17,3% udziałów, Hyundai Engineering Co. – 16,6%, a Korea Overseas Infrastructure and Urban Development Support Corporation – 1,1%. Grupa Azoty złożyła kontrofertę, która zachowuje tę samą kwotę, ale przewiduje dodatkowe “bonusy” w przyszłości. Flagowa inwestycja, która miała być symbolem rozwoju, jest teraz przedmiotem negocjacji w celu minimalizacji strat.
Skutki Inwestycji i Perspektywy Przyszłości
Inwestycja w Polimery Police, mimo początkowych ambicji, nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Zamiast wzmocnić pozycję Grupy Azoty na rynku, doprowadziła do pogłębienia problemów finansowych spółki. Zawiadomienie do prokuratury ma na celu ustalenie odpowiedzialności za podjęte decyzje i ewentualne nieprawidłowości. Przyszłość Polimerów Police pozostaje niepewna, a ostateczny wynik procesu sprzedaży będzie miał istotny wpływ na sytuację finansową Grupy Azoty.
Kluczowym elementem sprawy jest analiza, czy decyzja o rozbudowie inwestycji z instalacji PDH do modelu produkującego zarówno propylen, jak i polipropylen, była uzasadniona ekonomicznie i czy uwzględniała realne ryzyko rynkowe. Flagowa inwestycja, która miała być motorem rozwoju, stała się symbolem błędnych decyzji inwestycyjnych. Sprawa ta z pewnością będzie miała wpływ na przyszłe decyzje inwestycyjne Grupy Azoty i innych spółek Skarbu Państwa.
Obecna sytuacja pokazuje, jak ważne jest dokładne analizowanie ryzyka i realne ocenianie możliwości finansowych przed podjęciem decyzji o inwestycjach o tak dużej skali. Flagowa inwestycja Polimerów Police stanowi przestrogę dla przyszłych inwestorów i podkreśla konieczność transparentności i odpowiedzialności w procesie decyzyjnym. Grupa Azoty, próbując odzyskać kontrolę nad sytuacją, podejmuje kroki prawne i dąży do sprzedaży aktywów, aby zminimalizować straty.
Sprawa Polimerów Police jest przykładem, jak decyzje polityczne i biznesowe mogą mieć dalekosiężne konsekwencje dla kondycji finansowej przedsiębiorstw i gospodarki kraju. Flagowa inwestycja, która miała być wizytówką polskiego przemysłu chemicznego, stała się symbolem nieefektywności i ryzyka związanego z nieprzemyślanymi decyzjami inwestycyjnymi. Przebieg postępowania prokuratorskiego i wynik procesu sprzedaży Polimerów Police będą kluczowe dla przyszłości Grupy Azoty.
Analiza tej sytuacji podkreśla znaczenie rzetelnych studiów wykonalności, uwzględniających wszystkie potencjalne ryzyka i koszty. Inwestycje o tak dużej skali wymagają nie tylko kapitału, ale również wiedzy, doświadczenia i odpowiedzialności. Flagowa inwestycja Polimerów Police powinna być przestrogą dla wszystkich, którzy planują podobne przedsięwzięcia.
