Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) uruchomił intensywną kampanię informacyjną skierowaną do osób, które były zatrudnione przed 1 stycznia 1999 roku. Celem akcji jest przypomnienie o konieczności odzyskania i dostarczenia do ZUS dokumentów potwierdzających okresy zatrudnienia i wysokość zarobków z tego okresu. Pracowałeś w tamtych latach? Brak tych dokumentów może skutkować obniżeniem wysokości przyszłej emerytury lub renty.
Dlaczego dokumenty sprzed 1999 roku są tak ważne?
1 stycznia 1999 roku weszła w życie reforma systemu emerytalnego w Polsce. Przed tą datą sposób obliczania świadczeń był inny i opierał się w dużej mierze na udokumentowanych zarobkach. ZUS, wyliczając emeryturę, bierze pod uwagę zarobki z całego okresu zatrudnienia. W przypadku braku dokumentów potwierdzających zarobki sprzed 1999 roku, ZUS jest zmuszony do przyjęcia minimalnego wynagrodzenia za dany okres. Pracowałeś za więcej niż minimalną krajową? Musisz to udowodnić!
Jak informuje ZUS, w wielu przypadkach instytucja nie posiada kompletnych danych o zarobkach z okresu przed reformą. Wynika to z odmiennej organizacji systemu ewidencji składek w tamtych czasach. Obowiązek udokumentowania okresów pracy i wysokości wynagrodzenia spoczywa na ubezpieczonym. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez ZUS 6 grudnia 2023 roku, szacuje się, że dotyczy to potencjalnie milionów Polaków.
Konsekwencje braku dokumentacji – liczby mówią same za siebie
Przyjęcie minimalnego wynagrodzenia do wyliczenia emerytury może prowadzić do znaczących strat finansowych. Różnica między faktycznym wynagrodzeniem a minimalnym wynagrodzeniem w tamtych latach może być znaczna, szczególnie w przypadku osób pracujących w sektorach o wyższych zarobkach. Pracowałeś w branży IT, finansach lub budownictwie w latach 90.? Prawdopodobnie Twoje zarobki były znacznie wyższe niż minimalna krajowa. ZUS szacuje, że w niektórych przypadkach brak dokumentów może obniżyć wysokość emerytury nawet o kilkaset złotych miesięcznie.
Iwona Kowalska-Matis, rzeczniczka ZUS na Dolnym Śląsku, podkreśla: „Warto w pierwszej kolejności skontaktować się z byłym pracodawcą lub ustalić, kto przejął dokumentację zlikwidowanego zakładu pracy. Zlikwidowane lub przekształcone zakłady pracy powinny mieć swoich prawnych następców, którzy przejęli ich archiwa”. ZUS zachęca do aktywnego poszukiwania dokumentów, ponieważ nawet jedno zaświadczenie o zarobkach może mieć istotny wpływ na wysokość świadczenia.
Gdzie szukać brakujących dokumentów? Baza ZUS i inne źródła
ZUS udostępnił specjalną bazę zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy, która ma ułatwić odnalezienie brakującej dokumentacji. Baza, dostępna na stronie internetowej ZUS, zawiera alfabetycznie uporządkowane dane dotyczące zakładów, które zakończyły działalność lub zostały przekształcone, a także informacje o miejscu przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej. Pracowałeś w firmie, która już nie istnieje? Ta baza może okazać się nieoceniona.
Oprócz bazy ZUS, warto skontaktować się z:
Należy pamiętać, że poszukiwanie dokumentów może być czasochłonne, ale potencjalne korzyści finansowe mogą znacznie przewyższyć włożony wysiłek. Pracowałeś w kilku miejscach? Zbierz dokumenty z każdego z nich.
Co zrobić, gdy znajdziesz dokumenty? Możliwość ponownego przeliczenia emerytury
Po odzyskaniu brakujących dokumentów należy dostarczyć je do ZUS. ZUS przypomina, że świadczenie można przeliczać więcej niż jeden raz – każdorazowo, gdy pojawią się nowe dokumenty mające wpływ na jego wysokość. Dotyczy to zarówno osób, które dopiero planują przejście na emeryturę, jak i tych, które już pobierają świadczenie. Złożenie wniosku o ponowne przeliczenie emerytury jest możliwe w dowolnym momencie. Pracowałeś i masz nowe dokumenty? Nie zwlekaj z ich dostarczeniem!
Eksperci podkreślają, że nawet jedno zaświadczenie potwierdzające zarobki z lat 80. lub 90. może zmienić sposób wyliczenia emerytury i podnieść jej wysokość. Dlatego ZUS zachęca, by nie odkładać poszukiwań na później i sprawdzić, czy w domowych archiwach lub dawnych zakładach pracy nie znajdują się dokumenty, które mogą przełożyć się na wyższe świadczenie. Pracowałeś i masz wątpliwości? Skontaktuj się z ZUS.
Podsumowanie: Działaj teraz, aby zabezpieczyć swoją przyszłość
Kampania ZUS ma na celu uświadomienie Polakom, jak ważne jest posiadanie dokumentacji potwierdzającej okresy zatrudnienia i wysokość zarobków z okresu przed 1999 rokiem. Brak tych dokumentów może skutkować obniżeniem wysokości emerytury lub renty. Pracowałeś przed 1999 rokiem? Sprawdź swoje dokumenty i, w razie potrzeby, podejmij działania w celu ich odzyskania. To inwestycja w Twoją przyszłość finansową.
ZUS intensywnie przypomina o tej kwestii, ponieważ świadomość wśród potencjalnych emerytów jest wciąż niska. Instytucja podkreśla, że pomoc w odzyskiwaniu dokumentów jest możliwa, a baza zlikwidowanych zakładów pracy stanowi cenne narzędzie w tym procesie. Pracowałeś i chcesz dowiedzieć się więcej? Odwiedź stronę internetową ZUS.
