Drożyzna, choć w nieco łagodniejszej formie niż w latach 2022-2023, nadal znacząco wpływa na decyzje zakupowe konsumentów w okresie świątecznym 2025 roku. Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych, Europie i Polsce wskazują na trend ograniczania wydatków i poszukiwania oszczędności, nawet kosztem tradycyjnych świątecznych zwyczajów. Sytuacja ta jest wynikiem zarówno utrzymującej się inflacji, jak i psychologicznego wpływu wcześniejszych wzrostów cen.
Inflacja w Listopadzie 2025: Stan Rzeczy
Według szybkiego szacunku Eurostatu, roczna inflacja w strefie euro (HICP) w listopadzie 2025 roku wyniosła 2,2%. Dynamika cen usług i żywności pozostaje relatywnie wysoka. W Polsce, Główny Urząd Statystyczny (GUS) podaje, że wskaźnik CPI w tym samym okresie osiągnął poziom 2,5% rok do roku. Drożyzna, choć niższa niż w szczycie kryzysu, nadal stanowi istotny czynnik ograniczający siłę nabywczą konsumentów. Te poziomy inflacji, choć dalekie od dwucyfrówek, wystarczająco wzmacniają ostrożność zakupową.
Warto zauważyć, że część wcześniejszych podwyżek cen została utrwalona, a konsumenci wciąż porównują obecne koszty z tymi sprzed kilku lat. To powoduje, że odczuwają oni drożyznę nawet w przypadku niewielkich wzrostów cen. Ponadto, wiele gospodarstw domowych wciąż odbudowuje oszczędności po okresie wysokich stóp procentowych i inflacji.
Polskie Gospodarstwa Domowe: Oszczędności na Pierwszym Miejscu
Badanie UCE Research i Shopfully Poland z grudnia 2025 roku wykazało, że aż 49,8% respondentów planuje oszczędzać na wydatkach świątecznych (prezenty, jedzenie i wyjazdy). Jednocześnie, 38,4% ankietowanych nie zamierza ograniczać budżetu. Przeciętny planowany budżet świąteczny w Polsce ma wynieść 1387 zł, co oznacza spadek o 66 zł w porównaniu z rokiem 2024 i kontynuację spadkowego trendu z ostatnich dwóch lat. Drożyzna zmusza Polaków do bardziej rozważnych decyzji zakupowych.
Konsumenci w Polsce starają się utrzymać tradycje świąteczne, ale robią to w bardziej selektywny sposób. Zwiększa się nacisk na promocje, zamienniki produktów oraz ograniczanie kosztów pobocznych, takich jak wyjazdy czy dodatkowe spotkania. Drożyzna wymusza kreatywne podejście do organizacji świąt.
Psychologia Zakupów w UE: Niskie Zaufanie Konsumentów
Na poziomie całej Unii Europejskiej, istotnym hamulcem pozostaje psychologia zakupów. Wskaźnik zaufania konsumentów w listopadzie 2025 roku, według flash estimate Komisji Europejskiej, utrzymał się wyraźnie poniżej średniej długoterminowej, osiągając -13,6 punktu dla UE i -14,2 punktu dla strefy euro. Taki poziom nastrojów wzmacnia zachowania typu “value for money”, czyli mniej spontanicznych zakupów i większej skłonności do porównywania cen. Drożyzna wpływa na pesymizm konsumentów.
Konsumenci są bardziej skłonni do poszukiwania okazji i promocji, a także do odkładania zakupów w oczekiwaniu na lepsze oferty. Drożyzna sprawia, że decyzje zakupowe są bardziej przemyślane i mniej impulsywne.
Sprzedaż Detaliczna: Stabilność, ale Bez Boomu
Dane dotyczące sprzedaży detalicznej nie wskazują na załamanie, ale również nie sugerują boomu. W październiku 2025 roku wolumen handlu detalicznego w strefie euro i UE był stabilny miesiąc do miesiąca, a rok do roku wzrósł odpowiednio o 1,5% i 1,6%. Te wzrosty są jednak łatwo niwelowane przez inflację w niektórych kategoriach, co oznacza, że konsumenci mogą odczuwać stagnację, a nie poprawę swojej sytuacji finansowej. Drożyzna osłabia realny wzrost sprzedaży.
Przykładem jest Wielka Brytania, gdzie PwC prognozuje wzrost wydatków świątecznych w 2025 roku o 3,5% do 24,6 mld funtów. Jednakże, w ujęciu wolumenowym wzrost ten jest minimalny, co świadczy o tym, że wzrost wartości wydatków jest głównie wynikiem wyższych cen, a nie większej ilości kupowanych produktów. Drożyzna wpływa na strukturę wydatków.
Zmiana Kanałów Zakupowych: Online i Dyskonty
W odpowiedzi na drożyznę, konsumenci zmieniają swoje nawyki zakupowe. Zauważalny jest wzrost zakupów online, gdzie łatwiej jest porównać ceny i znaleźć promocje. Coraz częściej wybierane są duże sieci handlowe i sklepy hurtowe, oferujące niższe ceny. Wrażliwość na rabaty i promocje jest znacznie wyższa niż w poprzednich latach. Drożyzna napędza rozwój kanałów oferujących oszczędności.
Przesunięcie decyzji zakupowych w stronę kanałów i formatów, które pozwalają ratować budżet, jest wyraźnym sygnałem zmiany zachowań konsumenckich. Drożyzna wymusza poszukiwanie alternatywnych rozwiązań.
Podsumowując, drożyzna nadal stanowi istotne wyzwanie dla konsumentów w okresie świątecznym 2025 roku. Ograniczanie wydatków, poszukiwanie promocji i zmiana kanałów zakupowych to główne strategie, które stosują gospodarstwa domowe, aby poradzić sobie z rosnącymi cenami. Sytuacja ta wymaga od przedsiębiorstw dostosowania się do zmieniających się oczekiwań konsumentów i oferowania konkurencyjnych cen oraz atrakcyjnych promocji.
