Busy, a konkretnie pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) od 2,5 do 3,5 tony, wykonujące międzynarodowe przewozy towarowe, staną się objęte regulacjami dotychczas obowiązującymi jedynie w sektorze ciężarowego transportu. Zmiany wynikające z unijnego Pakietu Mobilności wejdą w życie 1 lipca 2026 roku i zrewolucjonizują sposób funkcjonowania wielu firm transportowych.
Co to jest Pakiet Mobilności i dlaczego wpływa na transport busy?
Pakiet Mobilności to zbiór przepisów unijnych mających na celu uregulowanie rynku transportu drogowego w Europie. Jego celem jest poprawa warunków pracy kierowców, zwiększenie bezpieczeństwa na drogach oraz wyrównanie konkurencji między przewoźnikami. Kluczowym elementem Pakietu Mobilności, który dotknie branżę transportu lekkiego, jest ujednolicenie zasad dotyczących czasu pracy kierowców oraz stosowania urządzeń kontrolnych, takich jak tachografy. Busy, które do tej pory funkcjonowały w oparciu o mniej restrykcyjne przepisy, będą musiały dostosować się do standardów obowiązujących w transporcie ciężarowym.
Kto jest objęty nowymi regulacjami dotyczącymi busy?
Przepisy będą dotyczyć przedsiębiorców z siedzibą w Polsce, którzy realizują międzynarodowe przewozy towarów pojazdami o DMC od 2,5 do 3,5 tony na terytorium Unii Europejskiej, Szwajcarii oraz państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Obejmuje to zarówno nowe, jak i już zarejestrowane pojazdy, pod warunkiem, że są wykorzystywane w transporcie międzynarodowym. Szacuje się, że w Polsce obowiązek montażu tachografów obejmie niemal 40 000 pojazdów dostawczych. Busy wykorzystywane wyłącznie do przewozów krajowych pozostaną poza zakresem nowych regulacji.
Kluczowe zmiany dla firm transportowych i ich busy
Najważniejszą zmianą jest obowiązek instalacji inteligentnego tachografu drugiej generacji (G2V2) w pojazdach o DMC od 2,5 do 3,5 tony, które wykonują międzynarodowe przewozy. Tachograf G2V2 to najnowszy, homologowany model cyfrowy, który od dwóch lat jest obligatoryjnie instalowany w nowych ciężarówkach. Brak montażu urządzenia na czas lub zamontowanie starszego typu tachografu w busy spowoduje niespełnienie wymogów prawnych i grozi karą w wysokości 12 000 zł w Polsce. Ponadto, firmy będą musiały wyrobić karty przedsiębiorstwa i karty kierowców, przeszkolić personel z obsługi urządzeń rejestrujących i czasu pracy oraz dostosować procedury wewnętrzne.
Koszty i wyzwania związane z wdrożeniem nowych przepisów dla busy
Wdrożenie nowych przepisów wiąże się z istotnymi kosztami dla przedsiębiorców. Zakup jednego tachografu G2V2 to koszt przekraczający 4 000 zł, bez uwzględnienia kosztów montażu. Co więcej, większość busy jeżdżących po europejskich drogach nie jest fabrycznie przystosowana do instalacji tego typu urządzenia, co może generować dodatkowe koszty związane z modyfikacją pojazdów. Mateusz Włoch, ekspert ds. analiz i szkoleń z Grupy Eurowag, zwraca uwagę, że niewiele przewoźników jest świadomych ogromu czekających ich zmian. Busy będą musiały spełniać te same rygorystyczne normy, co ciężarówki.
Karty przedsiębiorstwa i kierowców – niezbędne dla busy
Oprócz instalacji tachografu, firmy transportowe będą musiały zadbać o uzyskanie kart przedsiębiorstwa i kierowców. Karta przedsiębiorstwa jest niezbędna do blokowania tachografu i odczytywania danych z urządzenia, natomiast karta kierowcy służy do rejestrowania czasu jazdy, pracy i odpoczynku. Aby otrzymać te karty, firma musi opłacić i złożyć wnioski do Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Należy to zrobić z odpowiednim wyprzedzeniem, aby zdążyć przed 1 lipca 2026 roku. Busy bez ważnych kart nie będą mogły legalnie wykonywać międzynarodowych przewozów.
Szkolenia kierowców – kluczowy element przygotowania busy do zmian
Kierowcy busy będą musieli przejść szkolenia z zakresu obsługi tachografu G2V2 oraz przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku. Przepisy dotyczące czasu pracy kierowców są identyczne dla transportu lekkiego i ciężarowego, co oznacza, że kierowcy busy będą musieli przestrzegać tych samych ograniczeń dotyczących czasu jazdy, przerw i okresów odpoczynku. Brak odpowiedniego przeszkolenia może skutkować karami finansowymi zarówno dla kierowcy, jak i dla firmy.
Potencjalne skutki dla branży transportu lekkiego i przyszłość busy
Wprowadzenie nowych regulacji może mieć znaczący wpływ na branżę transportu lekkiego. Część przedsiębiorstw może zdecydować się na rezygnację z funkcjonowania w dotychczasowy sposób i np. zamianę lekkich busy na ciężarówki, a nawet zaprzestać międzynarodowych przewozów i ograniczyć się tylko do krajowej działalności. Dużo zależy od tego, czy obecnie wykonywane przewozy będą dalej opłacalne, szczególnie w związku z podleganiem pod restrykcyjne zasady dotyczące m.in. czasu pracy. Busy, które nie dostosują się do nowych przepisów, mogą stracić konkurencyjność na rynku.
Zmiany te stanowią wyzwanie, ale również szansę na podniesienie standardów bezpieczeństwa i poprawę warunków pracy kierowców w sektorze transportu lekkiego. Przedsiębiorcy powinni już teraz rozpocząć przygotowania do wdrożenia nowych regulacji, aby uniknąć problemów i zapewnić ciągłość działalności. Busy muszą być gotowe na nowy etap w swojej historii.
