W obliczu niestabilnej sytuacji geopolitycznej Ministerstwo Edukacji Narodowej zapowiada istotne zmiany w przedmiocie Edukacja dla bezpieczeństwa. Resort stawia na odświeżenie formuły zajęć, kładąc nacisk na praktyczne umiejętności obronne. Zmiany w podstawie programowej mają na celu wzmocnienie praktycznych umiejętności, co stanowi powrót do idei dawnego przedmiotu, jakim było przysposobienie. Decyzje te są bezpośrednią odpowiedzią na rosnące wyzwania związane z bezpieczeństwem państwa.
Zapowiedzi szefowej MEN, Barbary Nowackiej, wskazują na pilną potrzebę reformy. Nowe podejście ma odejść od teorii na rzecz realnych ćwiczeń. Uczniowie mają nie tylko uczyć się o sygnałach alarmowych, ale także je rozpoznawać w praktyce. Podobnie, zamiast czytać o lokalizacji schronów, będą mieli za zadanie je zidentyfikować w swojej okolicy. Taka zmiana ma fundamentalne znaczenie dla budowania świadomości i odporności wśród młodego pokolenia.
Zmiany w edukacji dla bezpieczeństwa: Czas na praktyczne przysposobienie
Kluczowym elementem reformy jest przekształcenie dotychczasowego programu w kierunku bardziej wyspecjalizowanych zajęć. Według ministerstwa, nowoczesne przysposobienie ma przygotować młodzież do reagowania w sytuacjach kryzysowych, od klęsk żywiołowych po zagrożenia o charakterze militarnym. Program nauczania zostanie wzbogacony o elementy pierwszej pomocy, cyberbezpieczeństwa oraz podstawy obsługi sprzętu ratowniczego. Celem jest wykształcenie w uczniach sprawczości i odpowiedzialności.
Zmiany mają wejść w życie stosunkowo szybko. Ministerstwo planuje wdrożenie nowej podstawy programowej już od 1 września 2026 roku. Choć pełna reforma edukacji jest rozłożona na lata, obszar bezpieczeństwa został potraktowany priorytetowo. Wymaga to szybkiego przygotowania materiałów dla nauczycieli oraz przeprowadzenia niezbędnych konsultacji. Resort podkreśla, że nie można czekać, gdy za wschodnią granicą toczy się konflikt zbrojny.
Kontekst geopolityczny a polska szkoła
Decyzja o wzmocnieniu edukacji obronnej nie jest przypadkowa. Jest ona bezpośrednio powiązana z agresją Rosji na Ukrainę i rosnącym poczuciem zagrożenia w regionie. Rządzący uznają, że szkoła jest najlepszym miejscem do systemowego budowania postaw proobronnych. Wprowadzenie elementów obronnych do edukacji ma być odpowiedzią na rosnące poczucie zagrożenia, a samo przysposobienie ma budować odporność społeczną.
Rozważana jest również symboliczna zmiana nazwy przedmiotu z „Edukacji dla bezpieczeństwa” na „Przysposobienie obronne”. Taki krok miałby podkreślić wagę, jaką państwo przykłada do kwestii obronności. Ma to być wyraźny sygnał, że Polska poważnie traktuje swoje zobowiązania w zakresie bezpieczeństwa obywateli. Aby lepiej zrozumieć kontekst tych zmian, przeczytaj więcej o reformie edukacji, a także zobacz analizy dotyczące bezpieczeństwa narodowego.
Reforma ma charakter kompleksowy i obejmie uczniów na różnych etapach kształcenia. Zmiany będą wprowadzane stopniowo, zaczynając od klas pierwszych i czwartych szkoły podstawowej, a następnie w szkołach ponadpodstawowych. Nowoczesne przysposobienie ma być kluczowym elementem przygotowania młodego pokolenia na wyzwania współczesności. Ostateczny kształt programu poznamy po zakończeniu prac ekspertów i konsultacji społecznych.
